در این مقاله قصد داریم به شرایط سرپرستی مادر پس از فوت پدر بپردازیم. اما قبل از ذکر شرایط سرپرستی مادر پس از فوت پدر، بهتر است با اصطلاحات رایج در این زمینه آشنا شوید. اصطلاحات کلیدی در این زمینه عبارتند از حضانت، قیمومت، قیمومت و قیمومت که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
حضانت و ولایت مادر پس از فوت پدر
حضانت: در اصطلاح حقوقی به معنای حق یا تکلیف نگهداری و سرپرستی کودک است. مادر برای حضانت فرزند در اولویت است. در حضانت، مادر می تواند وظایفی مانند رسیدگی به کار کودک و تربیت او را بر عهده بگیرد. اما رسیدگی به امور مالی کودک از این حوزه جداست.
اما سرپرست بچه مجبور است
قیمومیت یا قیمومیت: به معنای ولایت و قیمومیت است. در اصطلاح حقوقی، قیمومیت به معنای ولایت خاص است. ولايت قهري يعني ولايت پدر و جد و قيمي كه يكي از آنها براي طفل نابالغ و مجنون تعيين مي كند. مشروط بر اینکه عدم رشد یا جنون او مربوط به صغیر باشد. در صورت غیبت، قیم (یعنی پدر، جد) برای قیم تعیین می شود. امور مالی و حقوقی بر عهده ولی و قیم است و این مهم ترین تفاوت ولایت با ولایت است. تعیین قیم برای شخص به حکم دادگاه است.
برای چه کسی قیم تعیین می شود؟
دادگاه برای افرادی که واجد شرایط زیر باشند قیم تعیین می کند:
صغیری که قیم خاصی ندارد.
افراد مجنون و نابالغی که جنون یا عدم رشد آنها به دوران کودکی آنها متصل است و سرپرست خاصی ندارند.
دیوانه و بی سواد که جنونش به دوران کودکی اش ربطی ندارد.
ممنوع: شخصی است که از تصرف در اموال و حقوق مالی و غیر مالی خود منع می شود. مهجور شامل سه گروه صغیر، غیر رشید و مجنون است.
رشید: در اصطلاح حقوقی، شخصی است که دارای صفت رشد باشد، یعنی بالغ باشد.
صغیر: در اصطلاح حقوقی کسی است که به سن بلوغ قانونی نرسیده باشد. (در مورد اطفال باید گفت که طفل تا سن 18 سالگی صغیر محسوب می شود).
مجنون: در اصطلاح حقوقی، فردی است که فاقد قدرت عقل، هوش و درک پیرامون خود باشد. جنون دو حالت دارد: جنون تطبیقی (دائمی) و جنون ادواری (ادواری).
چه زمانی استاندار از سرپرستی عزل می شود؟
در صورتی که ولی قهری به مصالح صغیر توجهی نکند و اقداماتی را انجام دهد که منجر به تلف صغیر شود، دادگاه او را عزل و از تصرف در اموال صغیر منع می کند.
وقتی ولی به دلیل کهولت سن یا بیماری قادر به اداره اموال نباشد.
ولی کیست و چه زمانی تعیین می شود؟
در اصطلاح حقوقی قیم نماینده قانونی است. در صورت زنده بودن ولی قهری، ولایت بر عهده ولی قهری است، در صورتی که ولی قهری زنده نباشد، دادگاه برای متوفی قیم تعیین می کند.
شرایط قیم چیست؟
برای اطلاع از شرایط سرپرستی مادر پس از فوت، ابتدا باید بدانید که قیم باید دارای شرایط زیر باشد:
سرپرست طفل مسلمان صغیر باید مسلمان باشد.
عاقل، بالغ، بصیر و آگاه به ولایت فرزند باشید.
باید دارای صلاحیت اخلاقی، صلاحیت کامل، قابل اعتماد و قابل اعتماد باشد.
مهربان باشید و به رفاه او توجه کنید.
او نباید تحت قیمومیت کسی باشد.
سابقه بدی نداشته باشید.
ورشکسته نیست
ولی، نه خودش و نه بستگان درجه یکش، بر سر مهجور اختلافی نداشته باشد.
زن متاهل برای اینکه قیم صغیر شود باید رضایت شوهرش را جلب کند.
وظایف و مسئولیت های قیم چیست؟
سرپرستی مادر بعد از فوت پدر برای مادر وظایفی را به همراه دارد. قانون وظایف یا وظایف قیم را با توجه به مواردی که قیم برای آن انتخاب می شود (مانند مدیریت اموال) تعیین می کند. اما به طور کلی این وظایف بر عهده ولی است:
مراقبت و نگهداری مهجور در زمینه امور مالی
پرداخت نفقه افراد تحت تکفل تحت تکفل افراد بی بضاعت
ارائه سالانه حساب تصدی خود به دادستان
پرداخت هزینه های درمانی
اجازه کار در مهجور.
ولی موظف است فهرست کاملی از اموال و دارایی های احتمالی و بالفعل شخص مستضعف را تهیه و به دادسرا که رسیدگی به امور را به عهده دارد تحویل دهد. اگر قیم عمداً مخفی شود از ولایت سلب می شود.
ولی سالی یکبار باید شرح اقدامات مالی که برای مهجور انجام داده است را به دادسرا اعلام کند.
ولی باید در حفظ اموال متوفی تلاش کند و در صورت ایجاد خسارت باید خسارت وارده را جبران کند.
اگر قیم زن باشد، در صورت ازدواج، باید ازدواج خود را به دادگاه یا دادگاه مربوطه اطلاع دهد; در غیر این صورت دادگاه می تواند او را عزل کند.
زن متاهل برای داشتن سرپرستی فقیر باید رضایت شوهر خود را جلب کند.
ولی امر در اداره امور مهجور باید این موارد را رعایت کند:
همیشه منافع مهجور را در نظر بگیرید.
از دادگاه برای فروش اموال غیرمنقول خود اجازه بگیرد.
در صورتی که ولی صلاحیت نداشته باشد و به وظایف خود عمل نکند عزل می شود.
چه زمانی قیم برای کودک تعیین می شود؟
قبل از تبیین ولایت مادر پس از فوت پدر، لازم است بدانیم که پدر و جد فرزندان هستند. وقتی پدر طفل فوت می کند و جد او زنده است، طفل نیازی به قیم ندارد، اما اگر پدربزرگ فوت کرده باشد، دادگاه برای طفل قیم انتخاب می کند.
شرایط سرپرستی مادر پس از فوت پدر به شرح زیر است:
اولین شرط ولایت مادر پس از فوت پدر، عدم وجود جد پدری است. در این شرایط مادر بر سایر افراد و خویشاوندان ارجحیت خواهد داشت. اگر مادر صلاحیت های لازم را داشته باشد، گزینه اصلی برای سرپرست شدن است. (در صورت عدم صلاحیت مادر، دادگاه یکی از اقارب درجه اول پدر یا مادر را به عنوان قیم انتخاب می کند، در صورت عدم وجود چنین فردی، امین برای این کار انتخاب می شود).
شرط دوم وصی شدن مادر پس از فوت پدر مربوط به حضور یا عدم حضور ولی است. در شرایطی که طفل دارای قیم باشد، اولویت مادر بر ولی زمانی اتفاق می‌افتد که مادر صلاحیت خود را برای ولایت طفل ثابت کند. در این شرایط مجری عزل می شود و مادر سرپرستی طفل را بر عهده می گیرد.
چه زمانی ولایت مادر بعد از فوت پدر منتفی است؟
در صورت ازدواج مجدد مادر باید ظرف یک ماه پس از ثبت عقد به دادگاه اطلاع دهد. در این شرایط، سرپرستی مادر پس از فوت پدر منتفی است و دادگاه برای فرزند قیم جدیدی تعیین می کند.
برای سرپرستی مادر پس از فوت پدر چه مدارکی لازم است؟
ارائه مدارک زیر برای سرپرستی مادر پس از فوت پدر به دادگاه الزامی است:
کارت ملی و شناسنامه فردی که متقاضی سرپرستی کودک است.
مدارک مربوط به فوت پدر کودک
گواهی فوت پدربزرگ کودک
شناسنامه و کارت ملی کودک
آخرین کلمه
در این مقاله سعی کردیم شما را با مفاهیم ولایت، حضانت و شرایط سرپرستی مادر پس از فوت پدر آشنا کنیم. به طور کلی باید بین حضانت و سرپرستی کودک تفاوت قائل شد. شرایط ولایت مادر پس از فوت پدر منوط به حضور یا عدم حضور جد (جد پدری) است. اگر قصد دارید حضانت فرزندتان را بر عهده بگیرید، توصیه می کنیم با یک وکیل خانواده مشورت کنید.
