توضیح درباره گسل:
لایه‌های زمین در اثر فعل‌وانفعلات درونی، همواره در حال همگرایی و واگرایی است. این تحولات، بسیار کند و طی سالیان دراز، اتفاق می‌افتد. تغییرات درونی گفته شده، کوه‌ها و دره‌ها را بوجود می‌آورند. پوسته زمین از صفحات سنگی بزرگ تشکیل شده‌است. این صفحات در برخی نقاط زمین، شکستگی‌هایی دارد؛ که به آنها گسل می‌گویند. فعل‌و انفعلات درونی زمین در بازه‌های زمانی مشخص و با آزاد شدن انرژی تکمیل می‌گردد. آزادسازی این انرژی‌ها در گسل‌های پوسته رخ می‌دهد. این رویداد در روی زمین به شکل زمین‌لرزه یا زلزله احساس می‌شوند. در این مقاله می‌خواهیم درباره گسل های تهران و خطرات ناشی از آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
کشور ایران در کمربند آلپ-هیمالیا واقع شده است. شهرهایی چون لس‌انجلس، توکیو، تهران، ساحل سوماترا در اندونزی و کاسکادیا –شمال غرب اقیانوس آرام- روی خطرناک‌ترین گسل‌های دنیا قرار دارند.
دوره‌های زمانی زلزله در تهران
همان‌طور که بیان شد؛ شهر تهران از نظر جغرافیایی در یکی از خطرناک‌ترین، بخش‌های جهان واقع شده است. جمعیت بالا-حدود ده میلیون-، ساخت‌وسازهای غیر استاندارد، ساختمان‌های فرسوده، تمرکز ساختارهای سیاسی و اقتصادی بر مخاطرات زمین‌لرزه‌ای این شهر می‌افزاید. طبق مطالعات انجام شده، زلزله‌های مهیب هر ۱۵۰ الی ۱۵۸ سال یکبار، شهر تهران را می‌لرزاند. قدرت ثبت شده برای این زمین‌لرزه‌ها ۷ ریشتر بوده است.
بیشتر بخوانید: تاسیس اینترنت چه زمانی و مخترع آن که بود؟
مهیب‌ترین زلزله تهران
از آخرین زلزله تهران با شدت بالا حدود ۱۸۱ سال می‌گذرد. این زمین‌لرزه در زمان قاجار رخ داد و در اثر آن مناطق شمیرانات و دماوند به کل ویران شد. حدود ۴۵ هزار نفر در این حادثه، جان خود را از دست دادند. در سال‌های ۱۳۰۹، ۱۳۲۶، ۱۳۳۴ و ۱۳۶۲ هم زلزله‌های به نسبت بزرگی برای تهران ثبت شده است. زلزله‌های کوچک و مستمر به دلیل رهاسازی بخشی از انرژی، می‌تواند پتانسیل تخریب را کاهش دهد.
گسل های تهران
برخی فکر می‌‌کنند، فقط در شمال شهر تهران امکان وقوع زلزله وجود دارد. درحالیکه اینگونه نیست. طبق نتایج تحقیقات زمین‌شناسی این استان بیش از ۶۵ گسل دارد که اکثریت آنها زیر شهر تهران واقع شده است
مهم‌ترین گسل های تهران
تهران چند رشته گسل اصلی، متوسط و فرعی دارد. مراکز مختلف دسته‌بندی‌های متفاوتی از این گسل‌ها ارائه می‌دهند. برخی بر مهم‌ترین گسل‌ها تاکید دارند و بعضی دیگر ملاک دسته‌بندی را خطرناک‌ترین آنها قرار می‌دهند. مهم‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین گسل های تهران را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| مهم‌ترین گسل های تهران | |
| نام گسل | طول گسل |
| گسل مشا | ۲۰۰ کیلومتر |
| گسل شمال تهران | ۱۰۸ کیلومتر |
| گسل پارچین | ۷۵ الی ۸۰ کیلومتر |
| گسل کهریزک | ۴۰ کیلومتر |
| گسل ری (شمالی و جنوبی) | ۱۵ الی ۲۸ کیلومتر |
گسل مشا
گسل مشا به گسل فشم هم معروف است. این گسل از شمال آبعلی تا شمال تهران و حتی بخش‌هایی از جنوب مازندران، امتداد دارد. همچنین از بالای سد لتیان به گسل شمال تهران راه دارد. ازاین‌روی لرزش هر گسل به دیگری منتقل می‌گردد. گسل مشا یکی از بزرگ‌ترین کابوس‌های ساکنین تهران است. زلزله بزرگ تهران در زمان قاجار به همین گسل مربوط می‌شود. آمادگی پایتخت برای گسل مشا ۱۸ درصد ارزیابی می‌گردد.
گسل شمال تهران
این گسل از یک سمت در جنوب رشته کوه البرز و از سمت دیگر به شمال تهران، منتهی می‌شود. گسل شمال تهران، لشکرک و سوهانک را به فرحزاد و حصارک وصل می‌کند و تا غرب شهر امتداد می‌یابد. همچنین مناطقی چون: نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه، فرمانیه، سعادت‌آباد و دره پونک را در بر می‌گیرد. کارشناسان برخی از زلزله‌های اخیر تهران را به این گسل نسبت می‌دهند.
گسل پارچین
این گسل از مسگرآباد تا خاور ایوانکی، امتداد دارد. گسل پارچین در سال ۱۳۰۰ زلزله‌ای با قدرت ۷.۶ ریشتر در کارنامه خود دارد. در حال حاضر حدود ۳ میلیون نفر در این ناحیه ساکن هستند.
گسل کهریزک
این گسل شمال سلطان‌آباد در غرب شهر را به کهریزک وصل می‌کند. گسل کهریزک، لقب طویل‌ترین گسل پیوسته در جنوب تهران را دارد.
گسل ری (شمالی و جنوبی)
گسل‌ری از مسیر شمالی، جاده خاوران را به چهاردانگه، وصل می‌کند. در مسیر جنوبی هم، از غرب اسلام‌شهر تا شمال مقبره شاه عبدالعظیم، امتداد می‌یابد. صاحب‌نظران معتقدند، گسل ری در صورت فعال شدن می‌تواند به یکی از پرتلفات‌ترین گسل‌های ایران و جهان تبدیل شود.
نقشه لرزه‌ای مناطق پایتخت در سال ۹۷ گردآوری شد. این نقشه موقعیت مکانی گسل‌های موجود در ۳۵۴ محله استان تهران را نشان می‌دهد. برای کسب اطلاعات جامع در خصوص نقشه گسل های تهران به اینجا مراجعه نمایید.
گسل‌های فرعی تهران
تا اینجا مهم‌ترین و خطرناک‌ترین گسل های تهران را معرفی کردیم. در این بخش می‌خواهیم گسل‌های فرعی تهران و مناطق متاثر از آنها را شرح بدهیم. گفتیم که حدود ۶۵ گسل در استان تهران شناسایی شده است. در ادامه به معرفی برخی از این گسل‌های فرعی تهران می‌پردازیم.
گسل شرق
این گسل از اراضی سرخه حصار تا سیدخندان، امتداد دارد. همچنین گسل شرق تهران بزرگراه شهید بابایی تا مجیدیه را در بر می‌گیرد
گسل ملاصدرا
این گسل از خیابان شریعتی تا شهرک غرب امتداد دارد. برج میلاد از جمله مراکز مهمی است که در مجاورت گسل ملاصدرا قرار دارد.
گسل نارمک
گسل نارمک، تقاطع بزرگراه‌های همت و امام علی(ع) را به خیابان هنگام وصل می‌کند. همچنین مناطقی چون: بزرگراه شهید زین‌الدین، شمیران نو، ده‌نارمک و خیابان استاد حسن بنا را در برمی‌گیرد. این گسل در رده متوسط طبقه‌بندی می‌شود.
گسل داوودیه
این گسل از غرب میدان صنعت تا میدان مادر امتداد دارد. گسل داوودیه در صورت فعالیت مناطقی چون: میدان ونک، حقانی، ملاصدرا، چمران و ایران‌زمین در غرب تهران را متاثر می‌کند.
گسل لویزان
این گسل منطقه ۱ تا ۴ شهر تهران را تحت پوشش دارد.
گسل نیاوران
گسل نیاوران از غرب سعادت‌آباد به شمال اقدسیه، امتداد دارد. این گسل مناطق سعادت‌آباد، شمیران و دزاشیب را به سمت فرونشست اوین-تجریش می‌راند.
گسل انقلاب (مجموعه ورزشی انقلاب)
کانون اصلی این گسل مجموعه ورزشی انقلاب است. گسل انقلاب راستای جنوب‌غربی-شمال‌شرقی دارد. همچنین از مناطقی چون باغ ونک، بزرگراه نیایش و خیابان سئول عبور می‌کند.
گسل تنباکویی
این گسل ارتفاعات مسگرآباد را به ارتفاعات بی‌بی شهربانو، وصل می‌کند. کانون گسل تنباکویی محله رضویه در جنوب مشیریه است.
گسل ونک پارک
این گسل از میرزای شیرازی تا میدان اسدآبادی را پوشش می‌دهد. گسل ونک پارک حدود ۴.۵ کیلومتر طول دارد و از پارک ساعی عبور می‌کند.
گسل تلویزیون
گسل‌تلویزیون از منطقه مصلی تا حوالی خیابان شیراز شمالی، امتداد می‌یابد. این گسل خیابان وزرا را هم در برمی‌گیرد و حدود ۳.۳ کیلومتر طول دارد.
گسل جنت‌آباد شمالی
گسل جنت‌آباد شمالی از شرق میدان استاد شهریار تا محله حصارک را در برمی‌گیرد. دو بخش دارد که بخش شمالی آن ۲۵ کیلومتر و بخش دیگر آن ۸۵۰ متر است.
گسل باغ فیض
راستای گسل باغ فیض، شمال غربی-جنوب شرقی است. در رده گسل‌های متوسط قرار می‌گیرد و بین ۲ الی ۱۰ کیلومتر طول دارد.
گسل پردیسان
این گسل بزرگراه آیت‌الله حکیم را به بزرگراه شهید همت وصل می‌کند. گسل پردیسان را به عنوان فعال‌ترین گسل با توان لرزه‌ای ۶.۲ الی ۶.۳ ریشتر می‌شناسند.
مناطق امن شهر تهران
با توجه به مطالب عنوان شده، شهر تهران از نظر زمین‌شناسی یکی از ناامن‌ترین مناطق دنیا است. بااین‌وجود بخش‌هایی وجود دارند که به نسبت امن‌تر از سایر قسمت‌های این شهر هستند. این مناطق شامل موارد زیر است:
- راه‌آهن
- محور نواب
- محور خیابان انقلاب اسلامی
- میدان آزادی
- هفت‌چنار
- ارگ قدیم تهران
ارگ قدیم تهران
این منطقه حد فاصل خیابان شوش، هفده شهریور، انقلاب، کارگر جنوبی، مولوی، میدان بهارستان، میدان امام خمینی، محله امیریه و جمهوری را در برمی‌گیرد.
این خبر باز نشر از منبع بوده و تودی بلاگ هیچ مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
